Lityum Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir

Lityum tuzu, bipolar afektif bozukluk tedavisinde en sık kullanılan ve son derece etkili bir maddedir. Fakat her ilaç gibi, lityum tuzu kullanımında da mutlaka dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Tedaviye başlamadan önce mutlaka görülmesi gereken tetkikler, tedavi devam ederken dikkat edilmesi gereken noktaları sizler için özetledik.

Lityum tedavisi başlarken doktorunuz böbrek ve tiroid işlevlerinizi kanda kontrol edecektir. Kadın hastaların ilaç kullanırken hamile kalmaması gerekir. Hamileliğin özellikle ilk 3 ayında ilaçların bebek üzerine istenmeyen yan etkileri olabilir. Çocuk planlayan kadın hastaların mutlaka doktorları ile görüşmesi gerekir.

Lityumun günlük dozu doktorunuz tarafından kan düzeyine göre ayarlanacaktır. Kendi başınıza ilaç dozunu artırmayın ve azaltmayın. Lityum genellikle günde 2 ya da 3 dozda alınır. Çoğu kişi ilacı yemekle birlikte almayı tercih etmektedir. Bulantıyı önlemek için tok karna ilaç içmenizi öneririz.

Lityum kullanan kişilerde su ve tuz alımı çok önemlidir. Lityum yan etkisi nedeniyle sık idrara çıkarır, bu nedenle susuzluk hissedilir. Sık idrara çıkmamak için su almayı azaltırsanız lityum kan düzeyi artacak ve lityumun böbreklerden atılımı yavaşlayacaktır. Sağlığınız için tehlikeli olabilir. Tuz ile ilgili olarak tuz alımınız çok azaltırsanız (her zamankinden belirgin olarak azaltırsanız) yine lityum böbreklerden daha yavaş atılacaktır ve lityum kan düzeyi artacaktır. Zehirlenme belirtileri ortaya çıkabilir.

Lityum kullanırken bazı yan etkiler izlenebilir. Susuzluk hissi ve sık idrara çıkma; bulantı hissi; ellerde titreme; hafif uyku hali (özellikle yüksek kan düzeylerinde); hafif kas güçsüzlüğü; hafif kilo alımı; ağızda metalik tat; aknelerde artış görülebilir. Lityum böbreklerden atılarak bedeni terk ettiği için 6 ay- yılda bir böbrek tahlillleri yapılmalıdır. Özellikle kadın hastalarda tiroid bezi bozuklukları daha sık görülebildiği için kanda tiroid hormonları 6 ayda bir bakılmalıdır.

Lityum kan düzeyi çok yükseldiği zaman (fazla ilaç alınması, su ve tuz kısıtlaması veya bazı ilaçların birlikte kullanımı nedeniyle) ısrarlı ishal (günde 3-4 kezden fazla), bulantı – kusma, ellerde ve bacaklarda şiddetli titreme, kas krampları, görme bulanıklığı, uyku hali ve denge bozukluğu görülür. Bu belirtiler ortaya çıkarsa hemen doktorunuza başvurunuz.

Bazı ilaçlar lityum ile birlikte kullanıldığında, lityum kan düzeyini artırabilir, bunlar bazı ağrı kesiciler (nonsteroid antienflamatuvarlar), antihipertansifler (idrar sökücüler ve ACE inhibitörleri) ve bazı antibiyotikler. Başka doktorlar size ilaç reçete ettiği zaman doktorunuzu arayınız ve ilaç etkileşimi olup olmadığını sorunuz.